Reisverslag van 2 vrijwilligers: Hulpverlening in een week op en neer naar Bosnië.
Humanitair Transport Bosnië 10 mei t/m 18 mei 2014

Zaterdag 10 mei:
Om vijf uur ‘s-morgens kraaide de haan en stonden er 11 4×4 auto’s klaar voor de lange reis naar Bosnië. Uitgezwaaid door familie, kennissen en vrienden. De reis was voorspoedig. Buiten het feit dat we eerste hulp verleend hebben bij een ongeval wat gelukkig niets met de Bosnië reis te maken had, zijn wij erg tevreden. Het is misschien saai maar we hadden geen lekke banden, zieken, auto’s die stuk gingen en zelfs geen files. Dat betekent dat wij om 17.00 uur in Pfatter aankwamen en ons eerste biertje konden bestellen.

Morgen doorreizen naar Oostenrijk, Slovenië en Kroatië.
Blijf kijken naar de site voor het laatste nieuws.

Zondag 11 mei:
Vanmorgen vroeg stond iedereen uitgerust de auto’s en de uitrusting te controleren. Hier en daar wat olie en water bijvullen en wagen 1 meldde zich op de bak dat we konden rijden. Duitsland uit, Oostenrijk in ging goed totdat het enorm begon te regenen. Dan merk je dat de concentratie wat minder wordt en er een aantal auto’s een weg inreden wat niet de bedoeling was. Prettig is dan dat wij achteraan rijden en kunnen corrigeren waar nodig is. Op enig moment ‘alarm’ op de 27 MC bak. Er stond een Nissan plotseling stil op de vluchtstrook. Het konvooi reed door tot de eerste parkeerplaats en wij konden assistentie verlenen. Naar mate we door Slovenië en Kroatië binnen kwamen, klaarde het weer op en konden we buiten op het terras onze eerste biertje drinken.

Morgen heel vroeg op om het spannende gedeelte, de Bosnische grens!

Maandag 12 mei:
De zon schijnt ‘s-morgens vroeg en dat geeft ons goede moed. We rijden van het westen naar het oosten van Kroatië en zoeken de grensplaats Zupanja op. Het begint een beetje te kriebelen in de buik. Grenzen, met alle problemen die erbij horen, maken het niet makkelijker maar wel tot een uitdaging. Kroatië uit was geen probleem en de grens van Bosnië leek ook weinig zorgen te geven. Maar daar dacht de douane toch wel anders over. De benodigde toestemming uit Sarajevo was nog niet binnen. Dat betekent dat we het land niet in mogen. Ook vond men dat goederen zoals incontinentiemateriaal, iets wat we al 10 jaar meenemen, de status van luxe goederen kregen. Rasim Lemezovic was gelukkig bij de grens en hij belde zijn mobiele telefoon leeg. Wat uiteindelijk resulteerde in ‘groen licht’ voor het konvooi. Al met al en terug tellend zijn we toch ruim 7 uur met de grenzen bezig geweest. Lekke banden horen bij een transport. En leuk is het als je de rijder, in dit geval een dame, zelf een wiel laat wisselen van de aanhangwagen. Rond 20.30 uur kwamen we in ons hotel aan. De briefing gehouden en iedereen op tijd naar bed.

Dinsdag 13 mei:
Vandaag was het wat heftiger. We zijn begonnen met de aanhangwagens die gedeeltelijk geladen waren met hulpgoederen, die het hele jaar door uitgedeeld worden, te lossen in een centraal magazijn in Bosnië. Dat betekent alle aanhangwagens zeilen eraf en de goederen uit sorteren. Elke doos en elk pakketje heeft een eigen kleur en een nummer. Daarmee kunnen wij aan de hand van de kleuren zorgen dat de goederen bij de juiste gezinnen terecht komen. De nummering heeft te maken met de administratie. Wij weten precies wat en in welke wagen geladen wordt. Het is belangrijk voor de teamvorming dat we allemaal weten wie welk project doet.

Daarom zijn we alle gezinnen afgegaan die we de komende dagen gaan helpen. En dat was soms heftig….. We zijn bij een aantal gezinnen geweest die echt niets hebben. Kinderen met kapotte kleren en die in bizar slechte omstandigheden moeten leven. En toen….werd het stil over de 27 MC bak. Wat opvalt is dat in de stromende regen die we eind van de dag mochten meemaken, het team vrolijk en gemotiveerd bleef. Het lossen van een aanhangwagen is echt niet leuk als de regen je in de schoenen sopt. Maar we hoorden niemand klagen. De schuur op de foto is een woning waar ouders met 2 kinderen vanaf februari in wonen. We gaan hun “echte woning” volledig opknappen.

Woensdag 14 mei:
Beste mensen, we hebben een bijzonder indrukwekkende dag gehad waarin we allemaal keihard gewerkt hebben. Het weer is bizar slecht en het land wordt geteisterd door diverse overstromingen. Projecten waren moeilijk of niet bereikbaar omdat grote stukken onder water staan en bruggen weggeslagen zijn. Morgen proberen we via omwegen en inzet van zware 4×4 auto’s nog projecten te bereiken en mensen te helpen. Het is nu 0.50 uur en we zijn moe en maken morgenvroeg een uitgebreid verslag.

Donderdagochtend 15 mei:
Fris en uitgerust maar als je naar buiten kijkt, komt de regen constant naar beneden. Het loopt hier in Bosnië uit de hand. Er is zo overvloedig veel regen gevallen dat wegen wegspoelen, bruggen inzakken en winkels volledig blank staan. In de bouwmarkt waar we veel materiaal gehaald hebben, staat een meter water. Rolph die voor zaken eerder naar huis zou vliegen, kan niet in Sarajevo komen omdat de weg kapot is. Ons hotel heeft ook veel problemen. De stroom is uitgevallen en de kelder waar de verwarming staat, staat blank. De mannen en vrouwen zijn toch op pad gegaan. We proberen zo goed als mogelijk de projecten klaar te krijgen. Wat is er gisteren allemaal gebeurd?…. Bijzonder veel!

De tandartsinventaris loopt als een speer. De stoel staat op zijn plaats, lampen hangen, compressor en afzuiger draaien kortom het gaat fantastisch. Bij het arme gezin wat maanden lang in een oude varkensschuur gewoond heeft, weet niet wat ze overkomt. Hun echte huis wat een tochtiger bouwval was, is omgetoverd tot een, voor Nederlandse begrippen, een simpele woning. De ouders met de 2 kinderen weten niet wat ze meemaken. Er zitten ramen en deuren in het huis! Het regent niet meer binnen. Er staat een keukenblokje in en ze kunnen op bedden slapen. Op een andere plek in de buurt van Kalesija woont, nou ja, woont een gezin met 2 kinderen in een ruimte van 12m². Bedden en andere noodzakelijke meubels kunnen er niet in omdat er geen plaats voor is. De 2 dames in ons gezelschap, Pam en Sijtje, laten samen met Stefan zich van hun beste kant zien. De muren worden gewit, kastjes opgehangen en een buitendeur geplaatst. Kortom voor die mensen een metamorfose. In de plaats Memici heeft stichting Proplan uit Gouda een nieuwe woning gebouwd. Op de bovenverdieping gaan de ouders wonen en beneden 2 jonge mensen die binnenkort gaan trouwen. De bijnaam die wij ze gegeven hebben is: “de huwelijkskandidaat”. Die 2 verdiepingen hebben we compleet ingericht. Twee keukenblokken, laminaat, vloerbedekking, meubels enz. En………het blijft maar regenen!

Donderdagavond 15 mei:
Regen, regen, regen……..De vooruitzichten vanmorgen waren slecht. De rivier die langs het hotel loopt en normaal 50 cm water heeft, is nu kolkende watermassa geworden. Elk uur stijgt het water met ongeveer 10 cm.

Naar uitvoerig overleg is besloten de projecten af te maken. Maar iedereen moet optimaal bereikbaar blijven omdat het met het uur slechter wordt. Wij halen voornamelijk via relaties van Rasim de actuele informatie, die betrekking heeft op weersomstandigheden en veiligheid. Het loopt hier vreselijk uit de hand. Achter het hotel ligt een groot meer. De dammen zijn gebroken en het water komt heel langzaam onze kant op. We zijn vanmorgen in een bouwmaterialen winkel geweest. Het personeel is de hele nacht in touw geweest om spullen hoog te leggen voor het wassende water. We konden nog inkopen doen maar 2 uur later was dat ook voorbij. Het water heeft de hele winkel blank gezet en de dure spullen kwamen voorbij drijven. Er moest nog één aanhangwagen gelost worden in een ziekenhuis in Klokotnica. Dit ligt ongeveer 1 uur rijden van ons hotel. Onder leiding van Michel is een poging gewaagd om de goederen weg te krijgen. Na een lange en zware rit moest hij 10 km voor het eindpunt opgeven en terug keren. Wij waren in de veronderstelling dat het ging lukken en gingen er heen om de papieren te regelen. Wij zijn ontzet met wat we zagen onderweg. Huizen die volledig onder water stonden en die denken aan 1953. De weg was over een afstand van 2 km afgesloten omdat er ruim een meter water stond. We zijn er ongeveer 800 m ingereden maar voelden dat de auto grip begon te verliezen. Dus dan 800 m langzaam achteruit. Via omwegen en natte modderpaden is het gelukt. Echter de omstandigheden werden per minuut slechter en zijn we snel teruggekeerd. Het hotel was geen hotel meer. Alle tafels en stoelen werden naar boven gebracht. Uiteraard heeft ons team meegeholpen om de zware meubels te verplaatsen. De receptiebalie stond op bokken en er lagen zandzakken voor de deur. Internet ligt eruit en pinnen is vrijwel nergens meer mogelijk. Daar blijven was geen verantwoorde optie. Waarna we besloten om aan de terugreis te beginnen. De hoofdwegen zijn afgesloten en via smalle bergroutes denken wij bij de grens te kunnen komen. Toen we bericht kregen dat er een belangrijk kruispunt weggespoeld was, hadden we geen keus meer. We moesten ons hotel uit omdat de brug, de enigste toegangsweg, dreigde te bezwijken.

Het veilig stellen van mensen en materieel had onze hoogste prioriteit. Daarom werd besloten om naar Tuzla te rijden en hebben daar gelukkig een hotel kunnen vinden. De rijders en bijrijders zijn moe en gingen vroeg naar bed. De enigste internet verbinding hier is achter de receptiebalie van het hotel. De vraag was vreemd maar toch mochten we bij de receptioniste zitten om dit verslag te maken. Wij voelen ons een beetje eigenaar van een hotel van 10 verdiepingen:)
En het blijft maar regenen………………

Vrijdag 16 mei:

8.00 uur hotel Tuzla, snelle briefing. Rasim was al ruim op tijd aanwezig. Wat zijn de mogelijkheden en welke plannen kun je maken?Voor het ontbijt is eigenlijk geen tijd want de mensen willen maar één ding en dat is zo snel mogelijk naar huis. Je kon merken dat de schrik van gisteren er nog goed in zat. Omdat er geen actuele informatie was, hebben we besloten om met 2 terreinauto’s en 4 mannen, Radboud, Michel, Rasim en Hans, de route te gaan verkennen. Al snel stuitten we op een probleem. De hoofdweg naar de grensovergang, Orasje, was afgesloten. Dan is het fijn dat je Rasim bij je hebt. Hij kan informeren welke mogelijkheden er nog zijn. We zijn omhoog de bergen ingereden door kleine dorpen, en wat wél leuk was, over ruige onverharde wegen waar het water vrij baan had gehad. Zo konden wij via een grote omweg de hoofdweg bereiken. We belden elk half uur naar Jolande die de mensen informeerde. Rond 14.00 uur is het konvooi vanaf het hotel Tuzla vertrokken. Onderweg werd pas duidelijk hoeveel schade er aangericht was. Rond 16.00 uur bereikten we de Bosnische grens en trokken we Kroatië in. Ook daar was heel veel schade aangericht door het water. De reis door Kroatië liep voorspoedig. En rond 20.00 uur kwamen we in ons hotel in Oroslavje aan.
En het regent maar door……..

Zaterdag 17 mei:

Kroatie, Oroslavje, een heerlijk ontbijt na een goede nachtrust. We zijn de voorbereidingen aan het treffen voor het tweede gedeelte van de reis. Auto’s controleren, spullen inpakken en om 8.00 uur rijden we weer. Michel rijdt, zoals de gehele trip, weer voorop. Hij leidt het konvooi, voorziet ons van informatie en dat geeft ons een rustig gevoel. Tijdens de reis valt het konvooi wel eens uiteen bijvoorbeeld om LPG te tanken, wat niet overal mogelijk is in Kroatie. Als laatste auto proberen wij hen dan op te vangen om te voorkomen dat de mensen de weg kwijt raken. De wetenschap dat wij geen reservewiel meer hebben en ons dus geen lekke band kunnen veroorloven maakt het wel een beetje spannend. Ons linker voorwiel is namelijk in Bosnie kapot gereden op eenscherp steen. Naar mate de middag vordert, merken en zien wij dat mensen moe beginnen te worden. Dat is logisch maar ook gevaarlijk. Daarom besluiten we om wat eerder te stoppen en zijn tot Regensburg gereden. Waar laat je in hemelsnaam 22 mensen? Tja, dat is lastig…. We hebben onze telefoonlijst afgebeld en komen in een B & B hotel op een industrieterrein terecht. We zien vrachtwagens van alle nationaliteiten. Tevens zien we een heel groot bord bij het hotel waarop staat dat de directie niet aansprakelijk is voor diefstal van radio’s, navigatiesystemen, licht metalen wielen en andere dure dingen die op of aan een auto kunnen zitten. Het wordt al snel donker. En eigenlijk voelt het gewoon niet goed. Om de veiligheid zoveel mogelijk te waarborgen en de rijders een goede nachtrust te bezorgen, zijn we ,s-nachts 2 x opgestaan om patrouille te lopen. Het is wel apart om oranje veiligheidsvesten aan tussen de vrachtwagens te lopen. Het regent nog steeds.
Zoals al eerder verteld, merken wij sterk dat er heel veel onverwerkte emoties zitten bij de mensen. Daarom was het waardevol, om op de laatste avond dat we als groep bij elkaar waren, dit naar elkaar uit te spreken.
Zondag het laatste gedeelte en daarna fijn weer thuis!!!!
Het regent niet meer zo hard

Zondag 18 mei:

Regensburg 6.30 uur is het als de wekker begint te rinkelen. Na een snel maar prima ontbijt zijn we klaar voor de terugreis. Het is heel rustig op de 27 MC bak en iedereen is met zijn eigen gedachten bezig. Omdat er gisteravond diverse keren gezegd is dat men het bezoek aan Srebrenica en het verhaal erom heen erg gemist heeft, heb ik geprobeerd, via de 27 MC bak, de tragedie die daar plaats gevonden heeft te verwoorden. Als je een lange en emotioneel verhaal verteld, gaat de tijd wel heel erg snel. Want voor we het wisten, reden we in Frankfurt. Om de pauzes kort te houden en toch fatsoenlijk te eten, hebben we een picknick georganiseerd op de parkeerplaats. Je wil niet weten hoeveel soep, spaghetti, macaroni, worstjes en brood iedereen nog bij zich had. Brandertje eronder en koken maar. Het verslag van zaterdag kregen we niet op de site omdat we geen internetverbinding hadden. Daarom hebben Heleen en Jolande het hele verhaal overgetikt op een IPad. Om bij aankomst een kleine presentatie te kunnen geven, hebben wij in de auto nog snel een power-point in elkaar gezet. Naarmate we dichter bij huis kwamen, vonden we het steeds spannender worden. We wisten dat er veel mensen op ons stonden te wachten. Johan Saat had contacten met TV-Gelderland gelegd. Toen we aankwamen, wisten we niet wat we zagen. Ruim tachtig mensen stonden langs de weg ons toe te juichen. Wij voelden ons een klein beetje helden maar waren vooral dankbaar en blij weer veilig thuis te zijn. De opnames die door TV-Gelderland en SBS gemaakt zijn, zijn op onderstaande linken terug te kijken. Met name Heleen verwoorden precies hoe de situatie in Bosnië nu is.

Na 8 dagen friet en gegrild vlees is het heerlijk om een maaltijd van Hollandse stampotten te krijgen, geheel verzorgd door het thuisfront. Met dank!!
Langzaam wordt het donker en gaan de mensen huiswaarts. De vuurkorf wordt aangestoken en wij blijven met onze naaste familie praten tot in de kleine uurtjes.
En…….het was droog!!!
Hans en Jolande