Vrijdag 31 mei
Het begon weer als vanouds
Buiten de ervaring van het W+W team, liep alles gesmeerd een beetje saai eigenlijk.
Bij het vertrek vanmorgen uit Valburg kwamen Fieke, Ada, Nellie, Corrie en Wim ons uitzwaaien! Erg leuk hoor.
Verder liep het transport prima.
Op de 27MC werd prima gecommuniceerd en rond 17.30 waren we in Zuid-Duitsland.
O, Ja, wildplassen wordt hier niet gewaardeerd, zeker niet als je het in de tuin van de Politie doet….
Frans Robert werd gelijk opgepakt en Rocus wist niet hoe snel hij zijn activiteiten moest afbreken.
Of dát goed ging weten wij niet… maar Frans-Robert ging voor een uitgebreid verhoor naar binnen! Dit was echt nieuw voor ons, hoe moet je daar nu weer mee omgaan? Jolande voor het karretje gespannen, gesprekje en ja hoor, vrij gelukkig!.
Morgen door naar Oostenrijk, Slovenië en Kroatië.
Zaterdag 1 juni
Zo…lekker vroeg op, verslag maken en de auto’s weer inpakken.
Een stukje rijden door het Bratwurstland, het Snitzelland en Vakantieland op naar de eindbestemming Nova Gradiska in Kroatië.
Het rijden voelt relaxed, het zonnetje schijnt en het komt wel goed…mmhh…
“Heb jij Stefan gezien?” “Nee.” Effe later kwam hij ons quasi onopvallend voorbij rijden…
Een tijdje later was Willem in een keer vertrokken uit het konvooi.
27MC…bellen…parkeerplaats opzoeken en hergroeperen.
Uurtje later, Roel en Kees?
27MC…bellen…parkeerplaats opzoeken en hergroeperen.
Tanken? Hoezo? Dus..
27MC…bellen…
We constateren met gefronste wenkbrauwen dat we bezig zijn op een snelweg die 300 km lang is, alle parkeerplaatsen aan te doen. Als dit zo doorgaat, hebben we nog twee dagen extra nodig. Niet erg, maar thuisfront wees gewaarschuwd. 😊
Aan het avondeten stond de raki op ons te wachten en proosten we op de goede dag.
Erg leuk was dat Lucien Raki-glaasjes met 4WDcare tekst had laten maken en dat schonk aan de hele groep.
Tekenend voor de sfeer die optimaal is.
Zondag 2 juni
“Ze willen aan de slag”
Ja…de mannen en vrouwen worden ongeduldig en willen de handen uit de mouwen steken.
Maar helaas, het is Bosnië en papieren, douane en dat soort zaken nemen hier veel tijd in beslag.
Aan de grens hadden we natuurlijk weer gezeur over de open aanhangwagens.
Desondanks waren we rond 14.00 uur klaar en mochten we doorrijden naar Tesanj(Doboj).
Daar staan op dit moment de aanhangers op een afgesloten douaneterrein.
Omdat we iets makkelijker in de tijd zaten, zijn we met de auto’s (zonder aanhangers) de bergen in gereden.
Fantastisch, smalle wegen, lonkende zandpaden waar we helaas geen gebruik van konden maken tot teleurstelling van sommigen maar toch een hele mooi tocht was met mooie vergezichten.
De 27MC’s, als communicatiemiddel, zijn belangrijk om de groep bij elkaar te houden.
We merkten tot grote hilariteit dat communiceren toch een vak apart is.
Op een gegeven moment melden Willen en Wendy: “Er rijdt een local voor ons en die kunnen we even niet voorbij”.
De volgende herhaalde: “Er rijdt een boer tussen het konvooi”.
Toen werd er gezegd: “Met een grote kar met aardappels”.
Effe later: “Nee het is een grote tractor met hout”.
Toen kwam de commercie bovendrijven en riep Hans Saris: “Kiek ok effe noar de bandenmoat”.
Heerlijk om te weten dat het gewoon een Bosnische man op een bromfiets was😊
De dag weer afgesloten met een bezoek aan “het zeer arme gezin” die we deze week gaan helpen.
Dan zie je waar je het voor doet.
Het huis was leeg en werd alleen gebruikt om te slapen.
In een vieze oude schuur hebben deze mensen afgelopen maanden gekookt en geleefd.
Dit gaan we deze week veranderen!
Maandag 3 juni
De maandag is altijd een lastige dag.
De mensen willen eigenlijk aan het werk maar de materialen die ze nodig hebben zitten in de aanhangwagens die nog niet vrij gegeven zijn door de douane.
Dit jaar hadden we voor het eerst via Rasim gezorgd dat alle gezinnen, waar laminaat gelegd en tegels geplakt moeten worden, bevoorraad waren.
Daardoor kon er toch met bepaalde werkzaamheden begonnen worden.
Marijke en Bert kwamen bij de ijverige bouwvakker aan die zelf al begonnen was.
Ook bij de gezellige buren kon er een aantal mensen aan de slag. Wout, John, Hans B, Frans Robert, Hendrik en Stefan zijn hier begonnen.
René, Lucien, Willem en Wendy zijn gelijk begonnen bij het zeer arme gezin.
Hier moest heel veel gebeuren en hun wonen vlakbij het hotel.
Rond de klok van 15.00 uur kregen we een seintje dat de aanhangwagens vrijgegeven waren.
Dus…met z’n alle in de auto, een uurtje rijden en aankoppelen.
Bosnië zou Bosnië niet zijn als alles op rolletjes zou lopen…
Omdat het morgen een belangrijke feestdag( einde ramadan) is waarbij iedereen vrij is, zouden we niet kunnen overladen. Het weer is hier heel wisselvallig en wij moéten een grote overdekte hal hebben.
Dit was onmogelijk, niet te realiseren, kan echt niet, jullie moeten wachten en vooral een wees niet zo eigenwijssituatie.
Dinsdag 4 juni
Tja…dat is effe balen!
Even uitleggen:
Alle aanhangwagens worden zo vol mogelijk geladen om zoveel mogelijk materialen mee te nemen.
Dan voorkom je niet dat er spullen van de gezinnen door elkaar geladen worden.
Dat houdt dus in dat alle aanhangwagens leeg gemaakt moeten worden, de gezinnen uit gesorteerd moeten worden en dan opnieuw herladen per gezin.
Dit kan alleen omdat er een aantal aanhangwagens ter plaatse gelost kunnen worden en dus leeg komen.
Dit is normaal twee uurtjes ( Hans Saris uurtjes😉) dus een uurtje of drie, vier werk.
Het weer is zeer onbestendig, hete zon en enorme onweersbuien.
Daarom is het onmogelijk om in de buitenlucht alle aanhangwagens te lossen en te herladen.
We hebben iedereen aan het bellen gezet om ergens in een hal te mogen werken.
Geen succes.
Tót een klant van Stefan belde voor een zakelijke afspraak. “Zit jij in Bosnië? Daar heb ik een bedrijf” “Heb je een grote hal nodig? Die mag je gebruiken” “Ik ga de bewaker bellen en alles is geregeld”.
Joepie!!! Opgelost.
Daar aangekomen was er geen bewaker te bekennen, zijn vrouw gebeld en die wist ook niet waar die uithing. Kortom niets joepie opgelost.
Nu hadden wij op een industrieterrein een grote hal in aanbouw gezien mét een dak.
Bij de buren geïnformeerd en niemand kende de eigenaar.
De poort was met een handigheidje open te maken, dat wel.
Maar ja…wat haal je op je hals door in een andermans hal, zonder toestemming van de eigenaar, 8 wagens te gaan herladen? Wat zou er gebeuren als de politie gebeld wordt? Wat zou er gebeuren als de eigenaar op komt dagen en we zijn daar bezig?
“Zullen we het gokken?” Niets ja maar…we gaan het gewoon doen!
Toen we een paar uur bezig waren, werd er geroepen: ”Hans en Jolande, er staan hier mensen voor jullie”. Tja, nu zijn de rapen gaar…de eigenaar is er.
Heel diep ademhalen, big smile, en vol overtuiging uitleggen wie je bent en wat je graag wilt.
Hij keek ons aan, begon te lachen en gaf ons een hand. Good luck! “You are here for our people, thank you very much”.
We hebben met z’n allen ontzettend hard gewerkt en gesjouwd. Maar het is gelukt!
De twee uren zijn uiteindelijk zeven uren geworden, uhum.
Doodmoe kwamen we in ons andere hotel in Zvornik aan.
Woensdag 5 juni
Beste mensen,
Eindelijk kunnen we aan de slag.
De ochtend beginnen we met de briefing waarin we de plannen van die dag gaan uitleggen en vertellen aan iedereen waar ze gaan werken.
De ambitie is hoog.
In totaal, met het bezorgen van goederen, hebben we 15 projecten/gezinnen.
Zomaar een greep van projecten die goed of minder goed lopen:
‘Het vissersgezin’ wat 25 km. onder Srebrenica woont, was blij met de spullen die ze kregen maar wilde in alle rust het keukenblokje zelf monteren.
Dat is tijdwinst en dat kunnen we goed gebruiken.
‘De alleenstaande man’ waar John en Stefan gingen werken, liep minder goed.
Het tegelen was moeilijker dan verwacht. Daarom maar aan de renovatie van het dak begonnen. Plotseling Stefan aan de telefoon: “Hans, we hebben 40m. panlatten nodig”. “Oké, gaan we halen”.
Al rap een houthandel gevonden waar we dit konden kopen.
Nadat we een algemeen praatje hadden gehouden, humanitair transport, mensen helpen enz. , werd al het hout wat we nodig hadden gratis verstrekt. Dat was een leuke meevaller😊
De volgende uitdaging, hoe krijg je 4m. panlatten op de laadbak van een pick-up die 1.50m. lang is?
Tante Nel bracht uitkomst. Tante Nel is een grote witte kist gevuld met reservewielen, spanbanden enz. Daar de panlatten opgelegd waarbij er toch nog 2.50m. uitstak. Dus dat ging niet goed. Oplossing was simpel en eenvoudig, Jolande is op de panlatten gaan zitten. Dat gaf een contragewicht én ze kon het verkeer op afstand houden.
Hans en Frans Robert, ervaren tegelaars in kleine en vochtige ruimtes, gingen aan de slag bij ‘de eenzame vader’. We zijn er gaan kijken en het is echt vakwerk wat daar gemaakt werd.
In Potocari ging het prima met de tandartspraktijk. De stoel staat er, alleen de compressor en de afzuigunit moeten nog gemonteerd worden. Omdat er enige discussie was over de plaats waar die moesten komen, is er besloten dat dit later gemonteerd wordt. Dus: weer twee man vrij!
Wout hebben we op tijd naar bed gestuurd. Niet omdat hij vervelend of vermoeid was, zeker niet, maar omdat hij morgen jarig is moest de groep nog 68 ballonnen opblazen. Ra ra…hoe oud is Wout geworden?
Donderdag 6 juni
Elke dag zijn we vroeg in de weer met de puzzel die de planning heet.
We proberen rekening te houden met, uiteraard de projecten, maar ook zeker de feeling die de mensen daarbij hebben.
Enerzijds is het fijn dat je mensen vrij hebt van de projecten die klaar zijn maar je moet ze wel kunnen inzetten op de projecten waar hun vaardigheden gebruikt kunnen worden.
Ja…daar komt ie…
Wout kwam als laatste de eetzaal binnen en hebben voor hem gezongen,
Lang zal hij leven…lang zal hij leven…
Op ‘het plouchegezin’ hebben we Rene en Lucien geplaatst. Dat leek ons een goede zet omdat dit arme gezin met hun invalide dochter ons hulp heel hard nodig heeft.
Dit project ging erg goed, zeker toen Wendy kwam meehelpen.
Wat ook bij de puzzel hoort, is de planning van de logistiek.
Omdat we achterlopen met het wegbrengen van alle spullen, hebben we Stefan en Hendrik op het transport gezet samen met Jan Willem en Fokko.
Zo…dat schiet dan lekker op.
Omdat indrukken en emoties toch wel aankomen, vinden we het belangrijk om een stukje ontspanning te organiseren.
Een lang vervulde wens van vrijwilligers, waar we erg veel begrip voor hebben, was dat men een keer wilden gaan terrein rijden. Dit hadden we op de voorbereidingsreis al in de week gelegd bij de hoteleigenaar die lid is van een plaatselijke 4X4 club. ’s-Avonds zijn we via Zvornik de bergen in gereden en hebben bij een ruïne prachtige foto’s kunnen maken.
Daarna onverhard verder totdat we in een jagershut aankwamen. Het hotel had daar een barbecue georganiseerd. Maar wat veel belangrijker was, we zijn met een aantal terreinauto’s de bossen ingegaan en sommige hebben de avond van hun leven gehad. 😊
Vrijdag 7 juni
Een bijzondere dag vandaag. We gaan met de groep naar Srebrenica. De reden dat we in Bosnië zijn heeft veel te maken met de burgeroorlog en de aanwezigheid van de Nederlandse militairen daar. Wat het voor ons dit jaar heel bijzonder maakt is de aanwezigheid Lucien en Rene, twee ex-VN militairen, die in Bosnië gediend hebben.
We hebben daarom besloten om de tijd te nemen en hun de ruimte te geven die ze nodig hebben.
Dat werd gewaardeerd en waardevol waren de verhalen, de échte verhalen. Voor hen een verwerking en voor ons erg goed te horen in welke omstandigheden de mannen en vrouwen hun taak moesten verrichten. Dank je wel mannen voor de bijzondere dag die jullie óns gegeven hebben.
Daarna de terugreis, waarbij er nog drie aanhangers gelost moesten worden. Hoewel we allen erg moe zijn wordt dit zonder problemen gedaan. De reis wordt de hele week beïnvloed doordat de logistiek van de spullen niet optimaal liep.
Kees en Roel zijn vandaag naar Lukavac gegaan om de laatste werkzaamheden te voltooien. Dat geeft ook Rene, Lucien en Wendy die daar het meest gewerkt hebben een goed gevoel.
Tijdens een warme maaltijd hebben we de laatste zaken met Rasim gesproken. Het is belangrijk dat hij weet wat nog afgemaakt moet worden. Dit laten we door lokale mensen doen waarbij Rasim zorg draagt voor de coördinatie.
De tijd loopt door, en we weten nu al dat het vanavond erg laat gaat worden. We hebben als doel Hotel Maksimilijan in Kroatië te halen. Daar kwamen we om 23.30 aan. We werden daar bijzonder verrast, de eigenaar had een compleet “worstjes buffet” voor ons op zijn terras gezet compleet met kaarsjes en muziek. Toen we aan kwamen lopen hoorden we het Wilhelmus spelen! Onverwacht en héél bijzonder. Een goed begin van de zaterdag.
Zaterdag 8 juni
Vroeg op en 8.00 uur wegrijden was de bedoeling.
Echter het lijkt of er bij veel mensen een spanning wegvalt.
Het gaat relax, men neemt de tijd…nog effe dit, nog effe olie peilen, nog effe een kar afbreken, nog effe een tas goed leggen…
En nog effe tanken. Dus… rond 8.30 uur reden we pas.
Na een week van hard werken, voor en tegenslagen en oplossingen zoeken, was het bijzondere van deze dag dat die uiterst saai was😉
Er gebeurde niets en alles ging goed.
Het kan een voorteken zijn, goed of slecht dat weten we niet, maar alles liep op rolletjes.
We hebben geslapen in een heerlijk gemoedelijk Beiers hotel.
Dit voelt als thuiskomen in Europa.
Na het avondeten hebben we als groep bij elkaar gezeten en hebben de week geventileerd.
We zitten dan in een kring, kaarsjes aan, en vragen aan iedereen om te vertellen hoe het met je gaat en hoe je deze week ervaren hebt.
Het was een erg mooi samenzijn.
Iedereen wilt naar huis.
Dus, discussies over kunnen we niet vroeger gaan, kunnen we niet zonder ontbijt wegrijden, kunnen we niet korter ontbijten, wij begrijpen het wel.
Daar ga je dan de laatste kilometers terug naar Nederland.
Achter jou een tijd die nu al een herinnering is.
Een herinnering voor jezelf maar ook de mensen in Bosnië hebben een herinnering aan jou.
Jij hebt het verschil gemaakt.
Jij hebt een vlam doen branden.
Wij hopen dat deze vlam nooit meer zal doven.
Hvala
Hans Saris
Jolande Cornelissen
Beste lezer, dit was Bosnië 2019.
Het humanitair transport 2019 is 31 mei om 5.00 uur van start gegaan!
Vrijdagteam van de dag: Het W en W team, Willem van der Stelt uit Brouwershaven en Wendy van der Werf uit Valburg.
Brouwershaven en Valburg, mooi en belangrijk, we starten toch vanuit Valburg? Nee, ja toch wel?!
Vanuit ervaringen uit het verleden, die natuurlijk nooit meer voorkomen, controleren we vóór het vertrek fysiek alle paspoorten.
Dat is natuurlijk bij het W+W team niet nodig, als je vrachtwagenchauffeur bent én gewend te rijden met een LZV, ( dat zijn die megalange vrachtwagens ) dan weet je hoe belangrijk een paspoort is.
Echter….. het is 5 uur in de ochtend….
“Kon wel door de grond zakken. Altijd internationaal chauffeur geweest en altijd paspoort mee!!”
Schoorvoetend, Hans en Jolande,… heb je even?
“O, geen probleem hoor dit hebben we al vaker meegemaakt.” Hoe gaan we dit oplossen?
Waar ligt Brouwershaven ook weer? Bij Tiel ? nee joh in Zeeland!! Oh phhhh.
Zijn zoon, Tom uit bed gebeld, hij heeft het paspoort gebracht.
Wendy wat verwacht je van deze week? “het is voor mij één groot avontuur” ik ben bij een aannemer een paar uur op stage geweest. Stage? Ja want ik wil goed tegels kunnen zetten en dat heeft hij me geleerd. Ook heb ik gezien dat de berekening van de vierkante meters niet kloppen!
Oké, een goed voorbereide vrouw in ons team, dat geeft vertrouwen.
Willem wil zijn handen laten wapperen. In zijn vele reizen naar diverse landen heeft hij veel armoede meegemaakt en “dát zal me niet gaan verrassen”. De persoonlijke kontakten, die ik verwacht, gaan veel met je doen. Samen met Wendy die je voor het eerst ontmoet? Ja, ik kan me geen betere bijrijder bedenken. Ondanks vandaag, hebben we dikke lol.
Quote: in een samenleving heb je je broer en je zus niet voor uitzoeken, maar je moet er wel samen iets van maken. Daarom ga ik naar Bosnië.
Zaterdagteam van de dag:
Hendrik Brons, Stefan van Iwaarden
Voor Hendrik is dit de eerste keer dat hij meega
at naar Bosnië.
Hij heeft weliswaar reiservaring in andere landen maar meegaan met een hulpkonvooi is compleet nieuw.
Hendrik geniet van al het moois wat hij meemaakt en ziet. Hij is een buitenmens en wordt enthousiast van alle mooie landschappen in Oostenrijk, Slovenië en hier in Kroatië.
Vakantie? Zeker niet! Ondanks het feit dat autorijden met een grote trailer voor hem geen probleem is, vind hij dat het lange dagen zijn. En dat is ook zo.
Stefan die al veel Bosnië-ervaringen heeft, is blij met zijn bijrijder. “Ik voel me er prettig en veilig bij en kan zelfs nu in de auto slapen”.
Het mooie is dat ook Stefan een buitenwerker is. Ook gewend om met machines ‘hoopjes grond te verzetten en bomen te planten’.
Leuk is om aan deze kant van de tafel te zien dat er bij deze twee mannen veel overeenkomsten zijn.
Ze hebben gelijke interesses, zijn sociaal en staan positief in het leven.
Op de vraag: “wanneer is jullie reis geslaagd?”
Antwoorden ze allebei: “Als we dit gevoel kunnen vasthouden!”
Zondagteam van de dag Marijke en Bert Karper
Bert en Marijke, een echtpaar, die weliswaar zeker geen bouwvakkers zijn maar in het verleden grote bouwprojecten waaronder het bouwen van een eigen huis, samen gedaan hebben.
Heerlijk zo’n echtpaar bij je te hebben die gewoon beginnen.
Want zeggen ze: “Wij zijn doeners, we pakken aan en vooral we komen om te helpen”.
“ Zet ons maar ergens neer en het komt goed”.
Bert vindt het leuk om hier te zijn en geniet van de leuke groep mensen.
Marijke heeft op dit moment een vakantiegevoel, toeren, lekker weer, alles is geregeld maar wij zorgen dat daar binnenkort verandering in komt…
Bert is een beetje ongeduldig en wil aan het werk.
“Wanneer komen die aanhangers nou vrij?, regel dat nou eens effe”😉
Gelukkig is Marijke de stabiele factor.
Ze kijken uit om in de toekomst 4X4 reizen te gaan ondernemen.
Het wild kamperen en slapen in een tentje is voor hun een uitdaging.
Het moeten besluiten om spannende zandpaden te laten voor wat het was, had voor hun niet gehoeven. “Off road rijden kan voor ons niet woest genoeg zijn”.
Maandagteam van de dag: Wout Verwoerd en John Berns
Wout is een man van lange maar interessante verhalen.
Dat weet hij zelf heel goed en ziet het zelf niet als een probleem.
“Ik heb altijd mijn mond open”, zegt hij.
John, praktisch zoals hij is, probeert daar van alles in te stoppen, koek, snoep en chips, met de gedachte: als ik het gevuld houdt, komt er even geen geluid uit😉
Maar Wout kan heel goed twee dingen tegelijk, dus het gaat gewoon door.
Waar hebben jullie het in de auto over?
Over volkstuintjes, over de situatie hier in Bosnië dat het beter is dan vorige jaren, enz.
Ook over 4X4 auto’s?
4X4 auto’s?…uhh nou nee…nou ja, misschien af en toe..
Wat is jullie gevoel tot nu toe?
John: “Het reizen is goed bevallen in zo’n comfortabele auto”.
En hij vindt de groep erg prettig.
Ook Wout is het daar helemaal mee eens. De sfeer is goed.
“Ik voel me thuis in deze groep”.
Vandaag is vandaag maar morgen, wat verwachten jullie van die dag?
We kijken uit om terug te gaan naar ons project ‘de gezellige buren’.
Daar is veel werk te doen maar we gaan ervoor.
Op de vraag hoe ze de lichte 4X4 rit afgelopen maandag vonden, antwoordde Wout dat het best een tandje meer had gemogen en zien we John denken: “In welke wereld ben ik terecht gekomen?”.
Team van de dag, ja…we voelen ons een heel klein beetje schuldig.
Zoveel bijzondere mensen maar te weinig tijd vrij kunnen maken om naar alle verhalen te luisteren.
Dus, beste lezer, neem het ons niet kwalijk maar het ging even niet.
Hans, Jolande